داوود ادیب، رئیس هیئتمدیره انجمن صنفی کارفرمایی شرکتهای فناور هوش مصنوعی و اقتصاد دیجیتال ایران، با انتقاد از وضعیت کشور در شاخصهای بینالمللی هوش مصنوعی تأکید کرد: ایران در حوزه هوش مصنوعی با ناترازی جدی میان تولید دانش و کاربردیسازی مواجه است و این شکاف باید کاهش یابد.
ادیب در نخستین جلسه شورای سیاستگذاری “رویداد سرآمدان حوزه هوش مصنوعی کشور” که صبح امروز در محل پژوهشگاه ارتباطات برگزار شد، گفت: طی سه سال اخیر، بهویژه در سال ۲۰۲۵، ایران در شاخص جهانی «Democratic Values in AI» هیچ جایگاهی نداشته و حتی در ارزیابیهای کمی نیز در فهرست مقایسهای قرار نگرفته است.
وی افزود: یکی از ارکان مهم در این رتبهبندی، موضوعسازی در حوزه هوش مصنوعی است؛ یعنی اینکه یک کشور چقدر در هدایت و شکلدهی به آینده این فناوری نقش دارد. متأسفانه طی سالهای گذشته به این مقوله در ایران توجهی نشده است.
ادیب با اشاره به سازوکار این رتبهبندی گفت: در این شاخص، ۱۲ پرسش کلیدی مطرح میشود که کشورها براساس پاسخهای خود به آنها، امتیاز میگیرند. پاسخ مثبت معادل یک امتیاز، پاسخ منفی بدون امتیاز و پاسخ میانه معادل نیمامتیاز در نظر گرفته میشود. ایران بهدلیل نبود مستندات و نداشتن عملکرد مشخص، نهتنها در این ارزیابی شرکت نکرده بلکه از کسب امتیاز نیز بازمانده است.
وی خاطرنشان کرد: بیش از ۸۰ کشور در این رتبهبندی بینالمللی مشارکت داشتهاند و تلاش کردهاند جایگاه خود را بهبود ببخشند. یکی از سؤالات کلیدی این است که «چه میزان از نهادهای مستقل، مانند انجمنها و تشکلهای مردمی، در تدوین اسناد راهبردی هوش مصنوعی مشارکت داشتهاند؟» همچنین بررسی میشود که آیا دولت بازخوردهای مردمی را دریافت و در سیاستگذاریها لحاظ میکند یا خیر.
ادیب ابراز امیدواری کرد با تشکیل کمیتههای تخصصی و بهرهگیری از ظرفیت پژوهشگاهها و انجمن ملی هوش مصنوعی، ایران بتواند در سال آینده حضوری مؤثر در این شاخص بینالمللی داشته و جایگاه شایستهای در میان کشورهای فعال در این حوزه کسب کند.
وی در پایان گفت: در حال حاضر، ایران در حوزه تولید دانش هوش مصنوعی در میان ۱۹۳ کشور، رتبه ۲۹ را دارد؛ اما در زمینه کاربردیسازی این دانش، در جایگاه ۹۰ تا ۱۰۰ قرار گرفتهایم. این شکاف نشاندهنده ناترازی جدی است که باید هرچه سریعتر با سیاستگذاری مناسب کاهش یابد.